Rzęsistek pochwowy lokuje się w pochwie lub cewce moczowej. Ma tam idealne do rozwoju środowisko. Rzęsistkowica częściej występuje u kobiet niż mężczyzn. Jest to warunkowane (podobnie jak każda inna infekcja dróg moczowych) inną budową wewnętrzną kobiet i mężczyzn. 3. Rzęsistek pochwowy - objawy zakażenia U ciężarnych tak ważne jest szybkie wdrożenie leczenia, ponieważ nieleczona infekcja dróg moczowych może niekorzystnie wpłynąć na zdrowie Twoje i Twojego dziecka. Konsekwencjami mogą być: przedwczesny poród, niska masa urodzeniowa, znaczny wzrost ciśnienia krwi, który może prowadzić nawet do stanu przedrzucawkowego. To często występująca, dokuczliwa infekcja, która polega na obecności drobnoustrojów w drogach moczowych. Do infekcji dróg moczowych zaliczane są m.in.: zapalenie pęcherza moczowego (infekcja dolnych dróg moczowych) i odmiedniczkowe zapalenia nerek (infekcja górnych dróg moczowych). Jakie są sposoby leczenia infekcji dróg moczowych? Zalecamy picie soku z żurawiny w postaci naturalnej, bez dodatku cukru lub innych składników. Sposób użycia. Wypij pół szklanki soku żurawinowego na dzień, co pozwoli Ci powstrzymać zakażenie dróg moczowych. Jeśli cierpisz już na zakażenie dróg moczowych, to powinieneś pić od 3 do 4 szklanek soku żurawinowego na dobę. Jeśli zamiast spadać, zaczyna się nasilać, konieczne może być wdrożenie antybiotykoterapii. Pamiętajmy, że gorączka przy infekcji górnych dróg oddechowych nie jest niczym złym i jeśli temperatura nie przekracza 38 stopni Celsjusza, nie ma potrzeby jej zbijać. Amolowe na gardło pastylki do ssania z miodem i witaminą C 16 sztuk. Odpowiedział. Powtarzające się zakażenia układu moczowego są typowym następstwem niedoboru odporności. Często mają ciężki przebieg, z gorączką, objawami ogólnymi i w części przypadków zakażenie dotyczy również górnych dróg moczowych z zajęciem miąższu nerek (tzw. odmiedniczkowe zapalenie nerek). W takich przypadkach 71VbT. Zakażenia dróg moczowych częściej dotykają kobiety niż mężczyzn. U kobiety drogi moczowe są inaczej zbudowane. Cewka moczowa u kobiet jest znacznie krótsza i przez to bakterie mają do niej łatwiejszy dostęp. spis treści 1. Budowa i funkcje układu moczowego 2. Rodzaje infekcji dróg moczowych 3. Leczenie infekcji dróg moczowych 1. Budowa i funkcje układu moczowego Układ moczowy zbudowany jest z: Zobacz film: "Co to jest układ moczowy?" nerek, moczowodów, pęcherza moczowego, cewki moczowej. Nerki umiejscowione są w tylnej ścianie jamy brzusznej. Usuwają z krwi zbędne substancje. W ten sposób powstaje mocz, który następnie przez moczowody trafia do pęcherza moczowego. Tam jest gromadzony. Wydostaje się na zewnątrz przez cewkę moczową. Mocz może być usuwany dzięki jednoczesnemu rozluźnieniu cewki i skurczowi mięśni pęcherza. Układ moczowy ma za zadanie gromadzić i wydalać zbędne substancje z organizmu. Na przykład mocznik, sole mineralne. 2. Rodzaje infekcji dróg moczowych Zapalenie cewki moczowej – uciążliwa i nieprzyjemna dolegliwość. Wywołuje ból, świąd i pieczenie przy oddawaniu moczu. Warto zareagować od razu. Nieleczone infekcje dróg moczowych prowadzą do przejścia choroby w stan przewlekły i do rozprzestrzenienia się zakażenia na inne narządy. Zapalenie pęcherza – cierpisz na nie gdy odczuwasz częste parcie na mocz, często musisz chodzić do ubikacji, ale w efekcie oddajesz niedużą ilość moczu. Zapaleniu pęcherza towarzyszy również silny, kłujący ból w okolicy nad łonowej. Warto wiedzieć, że najczęstszą przyczyną zapalenia są bakterie, które dostały się do pęcherza przez cewkę moczową. Zapalenie nerek – kolejny element układu moczowego zaatakowany przez bakterie. Zapaleniu towarzyszą bóle w okolicy nerek, gorączka połączona z dreszczami, nudności, wymioty, osłabienie, bóle brzucha oraz bóle głowy. Przy tej infekcji oddawanie moczu jest utrudnione. Przy zapaleniu nerek należy zbadać mocz i krew. Można też wykonać USG jamy brzusznej i urografię. Zapalenie nerek może doprowadzić do ich niewydolności. Bakteriuria bezobjawowa – nie wywołuje charakterystycznych zmian czy dolegliwości. Podczas badania moczu również wszystko jest w normie. Bakteriurie wykrywa się podczas np. badań kontrolnych. W układzie moczowym rozpoznaje się około 100 000 drobnoustrojów przypadających na 1 ml. Nie można jej lekceważyć. U kobiet w ciąży może spowodować przedwczesny poród lub zagrażać życiu dziecka. 3. Leczenie infekcji dróg moczowych Prawidłowy mocz powinien mieć barwę słomkową. Jeśli układ moczowy został zainfekowany mocz może być mętny, może pojawiać się w nim krew. Badanie moczu najlepiej przeprowadzać raz w roku, a w przypadku ciąży – raz w miesiącu. Im wcześniej rozpocznie się leczenie, tym większe szanse na skuteczne i szybkie wyleczenie. Zaniedbane zakażenia dróg moczowych mogą przejść w stan przewlekły. Wówczas leczenie będzie znacznie trudniejsze. Infekcje dróg moczowych leczy się antybiotykami. Wcześniej wykonuje się antybiogram, który pozwala dowiedzieć się która bakteria na który antybiotyk będzie wrażliwa. Leczenie najczęściej wymaga leżenia w łóżku i częstego oddawania moczu. Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki. polecamy Każde z tych dzieci ma zupełnie inne objawy i zupełnie z innego powodu ich rodzice zgłosili się do lekarza. Chorują jednak na tę samą chorobę – zakażenie układu moczowego. Powyższe przykłady ukazują, jak trudno czasem powiązać objawy z chorobą i jak różnie mogą chorować dzieci, których dolegliwości mają tę samą przyczynę. Zakażenie układu moczowego jest drugą pod względem zapadalności (po infekcjach układu oddechowego) chorobą wieku dziecięcego. Prawdopodobieństwo zachorowania wynosi (według publikacji badaczy amerykańskich) około 2% dla chłopców oraz 8% dla dziewczynek i zmienia się wraz z wiekiem. Ze względu na niespecyficzne objawy oraz częste lekceważenie infekcji dróg moczowych zdarzają się, niestety, przypadki nierozpoznanych lub niedoleczonych zakażeń. Konsekwencje braku odpowiedniego leczenia, profilaktyki i dalszej diagnostyki bywają opłakane. W Polsce nadal zbyt wiele dzieci (i młodych dorosłych) ma niewydolne nerki z powodu nefropatii refluksowej, co powoduje konieczność ich dializowania lub przeszczepu nerki. Jak działa układ moczowy? Wszystko zaczyna się od nerek. To tam przepływająca krew jest niejako "filtrowana" i pozbawiana produktów przemiany materii, leków, substancji toksycznych i nadmiaru wody. Z wielu mikroskopijnych kropelek powstających w kłębuszkach nerkowych tworzą się całe krople spływające kielichami nerkowymi do miedniczek, a stąd dalej moczowodami do pęcherza moczowego. Pęcherz moczowy pełni funkcję zbiornika na mocz, w którym jest on przechowywany do czasu następnej mikcji (oddania moczu). Z pęcherza moczowego mocz wypływa cewką moczową na zewnątrz. Jej długość i budowa zależy od wieku i płci dziecka. U dziewczynek cewka moczowa jest stosunkowo krótka i szeroka. Jej ujście leży dość blisko odbytu, co wymusza konieczność zachowania większej higieny. Cewka moczowa chłopców jest dłuższa i posiada na swoim przebiegu przewężenia. Skąd się wzięły bakterie w moczu? To pytanie zadają wszyscy rodzice dzieci, u których wykryto zakażenie układu moczowego (zum). Odpowiedź wydaje się początkowo dość prosta. Bakterie najczęściej wywołujące zakażenia układu moczowego, w normalnych warunkach żyją w przewodzie pokarmowym człowieka. I póki tam pozostają, nie robią nam krzywdy, a nawet bardzo się przydają (pomagają w trawieniu, chronią przewód pokarmowy przez bakteriami chorobotwórczymi). Gorzej, jeżeli wskutek różnych sprzyjających im okoliczności bakterie zawędrują do dróg moczowych. Wtedy może dojść do rozwoju infekcji. Istnieją oczywiście mechanizmy obronne, które powinny uniemożliwić rozszerzanie się zakażenia na drogi moczowe. Po pierwsze, nabłonek dróg moczowych utrudnia przyczepianie się do niego bakteriom. Po drugie, strumień moczu wypłukuje mechanicznie ewentualne drobnoustroje, które mogły dostać się w okolice ujścia cewki moczowej. Przed wnikaniem bakterii do górnych odcinków dróg moczowych zabezpieczają również mechanizmy powodujące, że mocz może płynąć tylko z góry na dół (czyli z nerek moczowodami do pęcherza i dalej przez cewkę moczową). Moczowody wchodzą do pęcherza pod pewnym kątem i przechodzą przez jego mięśniówkę, co powoduje, że powstają jakby zastawki uniemożliwiające cofanie się moczu. W czasie mikcji mięśnie napinają się, dodatkowo "uszczelniając" połączenie. Jeżeli wejście moczowodów jest ustawione pod zbyt dużym kątem lub odcinek przechodzący przez mięśniówkę zbyt krótki, mocz w czasie mikcji może cofnąć się do moczowodów i dalej do nerek. Mówimy wtedy o refluksie, czyli po polsku – odpływie pęcherzowo-moczowodowym. To najczęstsza wada układu moczowego wykrywana u dzieci. Dlaczego dziecko musi leżeć w szpitalu? Często zakażenia przebiegają prawie bezobjawowo, a nawet przy istnieniu objawów, ustępują one zazwyczaj po 3-4 dniach leczenia. Czas leczenia zakażenia wynosi najczęściej około 10 dni (ale może wahać się od 5-7 do 14, a nawet 20 dni), a po kilku pierwszych dniach dziecko sprawia wrażenie zdrowego. Niestety, leczenie należy zawsze doprowadzić do końca mimo ustąpienia objawów, bo tylko w ten sposób można zapewnić całkowite wyleczenie i zmniejszyć ryzyko nawrotów zakażenia. W przypadku małych dzieci leczenie szpitalne wynika przede wszystkim z braku możliwości podawania antybiotyku doustnie. Dzieci starsze często mogą być leczone w domu, co jednak nie zwalnia z konieczności wykonania badań diagnostycznych. Jakie badania laboratoryjne są wykonywane podczas leczenia? • morfologia krwi • stężenia elektrolitów, kreatyniny, CRP • badanie ogólne i posiew moczu (czasem w trakcie leczenia, zawsze po leczeniu). W zależności od stanu zdrowia dziecka mogą być konieczne inne badania. Warto wiedzieć, że zakażenie układu moczowego może być również początkiem sepsy – to uzmysławia jak groźna może być to choroba. Większość dzieci w trakcie leczenia zum ma wykonywane USG brzucha i nerek. To nieinwazyjne i niebolesne badanie pokazuje dość dobrze budowę układu moczowego i pozwala na wczesne wykrycie dużych wad. Co po wyleczeniu? Po zakończeniu leczenia zum konieczna jest profilaktyka kolejnych zakażeń. Skoro doszło raz do zakażenia, trzeba założyć, że może do niego dojść ponownie. Co gorsza, kolejne zakażenia mogą przebiegać zupełnie bezobjawowo. Dlatego po wyleczeniu zum należy podawać dziecku profilaktycznie chemioterapeutyk (np. Furaginum lub Urotrim) oraz koniecznie robić regularnie badania moczu (badanie ogólne i posiew ze środkowego strumienia). Częstotliwość badań ustala lekarz. Dziecko po zakażeniu układu moczowego czekają jeszcze co najmniej dwa badania: cystografia mikcyjna i scyntygrafia. Jeżeli w trakcie zakażenia uwidoczniono zmiany w obrazie USG to także to badanie będzie musiało być powtarzane. Ta straszna cystografia! Nazwa ta w wielu rodzicach budzi ogromny niepokój. I trzeba sobie jasno powiedzieć, że badanie cystograficzne* nie należy do przyjemności. Jednak małe dzieci płaczą i są niespokojne zazwyczaj nie dlatego, że odczuwają ból, ale męczy je obecność w obcym pomieszczeniu, dużo obcych osób i konieczność leżenia na miejscu. Dlatego tak ważne jest zachowanie spokoju przez rodziców i uspokojenie dziecka. W większości ośrodków jedna osoba może być obecna w trakcie badania i warto aby wcześniej zapoznała się z jego przebiegiem. W różnych szpitalach panują oczywiście różne zwyczaje, ale schemat badania pozostaje ten sam. Scyntygrafia Nazwa ta wielu osobom kojarzy się z badaniem tarczycy i rzeczywiście, technika jest podobna, ale inna okolica i inny podawany związek izotopu. Przebieg badania jest dość spokojny, ale wymaga, niestety, wcześniejszego założenia wenflonu. Po podaniu dożylnie preparatu z aktywnym izotopem dziecko musi leżeć pod kamerą scyntygraficzną (przy badaniu dynamicznym około 20 minut). Jest to czas, w którym izotop zostaje wychwycony przez nerki i wydalony. W zależności od tempa wychwytu izotopu można ocenić czy obie nerki pracują jednakowo wydajnie, a co ważniejsze, można uwidocznić w nich miejsca, gdzie filtrowanie jest upośledzone (na przykład z powodu zmian pozapalnych). Aby badanie było wiarygodne, nie można go przeprowadzić za szybko po zakażeniu (najczęściej wykonuje się scyntygrafię pół roku od wyleczenia). Badanie pokazuje czynność nerek i jej ewentualne zaburzenia. Refluks To najczęstsza wada układu moczowego wykrywana w trakcie cystografii. Dla przypomnienia – polega ona na cofaniu się moczu z pęcherza moczowego do moczowodów, do którego dochodzi najczęściej podczas mikcji. W zależności od wielkości odpływu ustalono pięciostopniową skalę jego oceny. W przypadku stopnia pierwszego mocz cofa się jedynie do moczowodu (nie dochodzi do nerki). Pierwszy i drugi stopień nie wymagają postępowania zabiegowego, ponieważ najczęściej dochodzi do samowyleczenia (wraz z rozwojem dziecka "dojrzewa" jego układ moczowy – mięśniówka pęcherza moczowego grubieje, przez co lepiej "uszczelnia" połączenie). Przy trzecim stopniu odpływu postępowanie zależy do wieku dziecka, przebiegu zakażeń i ich nawrotów. W wielu przypadkach ten stopień można również leczyć zachowawczo. Jeżeli jednak potrzebny jest zabieg, można go przeprowadzić przezcewkowo (w trakcie cystoskopii), ostrzykując ujścia moczowodów kolagenem lub teflonem, co powoduje ich zwężenie i zapobiega odpływowi. W stopniu czwartym i piątym dochodzi już często do niszczenia miąższu nerki i konieczne jest leczenie operacyjne. Ważne! Zakażenie układu moczowego u dzieci wymaga leczenia antybiotykiem. Chemioterapeutyki (np. Furaginum) mogą nie być skuteczne, a za to skutecznie maskują objawy. Do rozpoznania zakażenia układu moczowego konieczne jest wykonanie badania bakteriologicznego (posiewu moczu). Mocz na posiew musi być pobierany ze środkowego strumienia (po dokładnym umyciu dziecka należy zaczekać na mikcję i pobrać mocz bezpośrednio do jałowego pojemnika). Niedopuszczalne jest pobieranie moczu na posiew do naklejanych woreczków lub przelewanie moczu z nocnika (prowadzi to do otrzymywania fałszywie dodatnich wyników). U każdego dziecka po zakażeniu układu moczowego należy rozważyć wskazania do dalszej diagnostyki. U dzieci z nieleczonymi i źle leczonymi zakażeniami układu moczowego oraz z późno zdiagnozowanymi wadami układu moczowego może dojść do niszczenia miąższu nerek, a w konsekwencji rozwoju ich niewydolności (z koniecznością dializoterapii i przeszczepu włącznie). Dziecko po zakażeniu układu moczowego powinno być pod opieką poradni nefrologicznej przez 5 lat (o ile nie wykryto żadnych nieprawidłowości i nie nawracają zakażenia). W praktyce (w związku z dużym niedoborem specjalistów) dziecko takie może być prowadzone przez lekarza pediatrę. Zbagatelizowane lub zaniedbane objawy ze strony układu moczowego w dzieciństwie mogą o sobie dać znać w wieku dorosłym, kiedy na skuteczne leczenie może być już za późno. Każdorazowo o leczeniu konkretnego pacjenta decyduje lekarz, a artykuł ten ma charakter dydaktyczny. --------- * o badaniu cystograficznym (fachowa nazwa to cystoureterografia mikcyjna) Piotr Hartmann – asystent naukowo-dydaktyczny w Klinice Pediatrii CMKP Szpitala Bielańskiego w Warszawie źródło: Zapalenie układu moczowego to częsta przypadłość, która zazwyczaj przytrafia się w najmniej odpowiednim momencie. Oczywiście nawracające infekcje i te przebiegające z zaostrzonymi objawami wymagają konsultacji lekarskiej, ale często z pomocą przychodzą również domowe sposoby na zapalenie pęcherza. Jak załagodzić ból przy oddawaniu moczu oraz inne objawy związane z infekcją dróg moczowych za pomocą ziołowych naparów, nasiadówek i preparatów z żurawiną? 1. Zapalenie pęcherza – objawy 2. Domowe sposoby na zakażenie układu moczowego 3. Zapalenie układu moczowego u dzieci 4. Zapalenie pęcherza w ciąży Zapalenie pęcherza – objawy Zapalenie dróg moczowych ma związek z namnażaniem się bakterii odpowiedzialnych za infekcję. Aby określić ich rodzaj konieczne jest wykonanie badania bakteriologicznego próbki moczu. Najczęściej są to patogeny z rodzaju: Enterococcus, Klebsiella, Pseudomonas, Proteus oraz głównie Jaka bakteria w moczu by to nie była, objawy związane z infekcją są podobne w każdym przypadku. Zalicza się do nich: ból w dolnym podbrzuszu, pieczenie w cewce moczowej podczas oddawania moczu, uczucie ciągłego parcia na pęcherz i jego niepełnego opróżnienia mimo wizyty w toalecie, dyskomfort podczas oddawania moczu oraz zaraz po jego oddaniu. Zdarza się również, że infekcja układu moczowego ma charakter ostry. Wtedy w moczu można zaobserwować krew i pojawiają się objawy ogólne, w tym gorączką. Konieczna jest wtedy natychmiastowa konsultacja z lekarzem. Zakażenie układu moczowego (ZUM) to problem, który znacznie częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Ma to związek z budową anatomiczną dróg moczowych. U pań cewka moczowa jest znacznie krótsza, a także znajduje się ona bliżej odbytu i pochwy, które to stanowią siedlisko drobnoustrojów chorobotwórczych. Bakterie wnikają do ujścia cewki, przylegają do jej ścian i ulegają namnażaniu, po czym wędrują wyżej i zajmują pęcherz moczowy. Jeśli infekcja nie jest zatrzymana na tym etapie może dojść do zakażenia moczowodów, a co gorsza nerek i prowadzić do ich trwałego uszkodzenia. Każdy czynnik spowalniający lub blokujący przepływ moczu ułatwia wnikanie bakterii do ujścia cewki i zwiększa ryzyko zakażenia. Domowe sposoby na zakażenie układu moczowego Domowe sposoby na zapalenie pęcherza mają na celu eliminację bakterii z dróg moczowych głównie poprzez działanie moczopędne, ale także odkażające. Popularne jeśli chodzi o takie efekty są zioła, z których można wykonać zarówno napary do picia jak i nasiadówki (ciepłe, ziołowe kąpiele). Do ziół o korzystnym działaniu na zapalenie cewki moczowej i pęcherza zalicza się liść brzozy, pokrzywy, ziele skrzypu, nawłoci, kłącze perzu i korzeń lubczyku. Zioła te dostępne są w formie sypanej, saszetek do zaparzania, a także gotowych mieszanek. Dla osób, które nie lubią pić ziołowych naparów, ze względu na ich specyficzny smak dostępne są oczywiście ekstrakty ziołowe w tabletkach, które zawierają kompozycje łagodzące objawy ZUM, np. Urosept. Korzystny wpływ na układ moczowy wykazują również owoce żurawiny wielkoowocowej. Powszechnie jest ona stosowana jako środek ograniczający namnażanie się bakterii w drogach moczowych. Dlatego można po nią sięgać zarówno podczas infekcji jak i w celach profilaktycznych. Nie mniej jednak coraz więcej badań wskazuje na znacznie większy wpływ owoców żurawiny na zmniejszanie ryzyka rozwoju zakażenia w obrębie układu moczowego niż na łagodzenie objawów podczas trwającej infekcji. Co ważne sięgając po preparat z żurawiną warto wybrać ten standaryzowany na obecność związków aktywnych (proantocyjanidyny) lub sięgnąć po naturalny sok. Objawy związane z zapaleniem pęcherza dobrze łagodzi również ciepło. Wyższa temperatura poprawia ukrwienie błon śluzowych. Dlatego położenie termoforu w okolicach podbrzusza czy też ciepłe kąpiele przynoszą choremu szybkie ukojenie. Ważne jest również nawodnienie. Aby chorobotwórcze bakterie z dróg moczowych mogły zostać wypłukane należy dostarczyć nawet do 3 l płynów więcej niż zazwyczaj. Warto sięgać po naturalne soki bogate w witaminę C oraz herbatki ziołowe. Zapalenie układu moczowego u dzieci ZUM u dzieci może powodować szereg niespecyficznych objawów, gorączkę, brak apetytu, wymioty, senność, płacz w trakcie oddawania moczu, zmianę zabarwienia i zapachu moczu. Ze względu na duże ryzyko powikłań, w postaci zapalenia nerek, nie warto leczyć zakażenie dróg moczowych u dzieci domowymi sposobami na własną rękę. Tym bardziej, że oprócz syropów z żurawiną nie ma na rynku preparatów bezpiecznych dla dzieci do podania w razie gdy pojawi się zakażenie układu moczowego. Objawy można łagodzić za pomocą ciepłej kąpieli czy też podania leków przeciwgorączkowych, ale wizyta u pediatry jest konieczna. Leczenie powinno zostać rozpoczęte gdy występują bakterie w moczu i opiera się ono na antybiotykoterapii. Należy również uważać z podawaniem dzieciom ziołowych naparów. Wiele z surowców tego typu nie nadaje się do stosowania przez maluchy. Zapalenie pęcherza w ciąży W trakcie ciąży dochodzi do szeregu zmian anatomicznych i funkcjonalnych, które dotyczą również układu moczowego. Obejmują one powiększenie nerek, zwiększenie zastoju moczu w pęcherzu i moczowodach, zmiany jego pH oraz wzrostu stężenia glukozy we krwi. Te wszystkie czynniki wpływają na wzrost ryzyka infekcji bakteryjnych zarówno w dolnym jak i górnym odcinku dróg moczowych. Dlatego w tym szczególnym okresie profilaktycznie wykonuje się bakteriologiczne badanie moczu. Bakterie w moczu w ciąży mogą nie dawać żadnych objawów, a przyczynią się do rozwoju ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek, co skończyć się może poważnymi komplikacjami dla płodu. Natomiast kiedy ciężarna odczuwa ból przy oddawaniu moczu. Domowe sposoby powinny zostać ograniczone do minimum i najlepiej od razu udać się do lekarza w celu wykonania badania bakteriologicznego. Bibliografia: Bochniewska V., Jung A., Żuber J.; Zakażenie układu moczowego u dzieci; Pediatr Med Rodz 2012, 8 (1), p. 12-22 [dostęp online]. Szałek E. i inni; Bakteryjne zakażenia układu moczowego u kobiet w ciąży; Farmacja współczesna; 2011; 4: 166-170 [dostęp online]. Zakażenia układu moczowego to druga pod względem częstości (po zakażeniach układu oddechowego) grupa infekcji, która najczęściej dotyka małych pacjentów. O ile nawracające infekcje dróg moczowych u dorosłych, głównie kobiet, zdarzają się stosunkowo często i nie świadczą o innych zaburzeniach, ten sam problem u dzieci może wskazywać na występowanie u nich wad układu moczowego lub zaburzeń odporności. Trzeba także wspomnieć, że diagnostyka infekcji, zwłaszcza u noworodków i niemowląt, może być bardzo trudna, a objawy stają się widoczne dopiero przy dużym zaawansowaniu zakażenia. [1][2][5] Przyczyny zakażeń układu moczowego u dzieci Infekcje dróg moczowych są często postrzegane jako kobiecy problem. Okazuje się jednak, że w grupie najmłodszych dzieci (do 3. miesiąca życia) na infekcje częściej zapadają chłopcy. Później proporcja się zmienia, a w życiu dorosłym kobiety chorują nawet 50 razy częściej niż mężczyźni. [1][2][3] Podobnie jak u dorosłych, także u dzieci główną przyczyną są bakterie Escherichia coli, które kolonizują jelito grube. Wskutek niewłaściwej higieny, np. niezmienianiu pieluszki bezpośrednio po oddaniu stolca, patogeny mogą łatwo przemieszczać się w okolicę ujścia cewki moczowej i drogą wstępującą migrować do kolejnych odcinków układu moczowego. Innym drobnoustrojem często odpowiedzialnym za infekcje u chłopców są bakterie z rodzaju Proteus, które wchodzą w skład fizjologicznej flory pod napletkiem. Dużo rzadziej do zakażenia dochodzi na drodze krwiopochodnej, zwykle przy uogólnionym zakażeniu. [1][2][4] Nawracające infekcje układu moczowego mogą być jednak oznaką wrodzonych wad układu moczowego, dlatego zawsze należy poszerzyć diagnostykę. Często okazują się one symptomem refluksu pęcherzowo-moczowodowego, który polega na cofaniu się moczu z pęcherza do moczowodów, a także kielichów nerkowych, co przy braku podjęcia leczenia prowadzi do niewydolności nerek. Podobnie do rozwoju zakażeń predysponują zaburzenia funkcjonowania pęcherza, np. niewydolność wypieracza (np. w przypadku pęcherza neurogennego) czy nieprawidłowości w budowie zewnętrznych narządów płciowych, np. zrośnięcie warg sromowych u dziewczynek czy stulejka u chłopców. [1][2] Objawy i diagnostyka zakażeń układu moczowego u dzieci Objawy infekcji dróg moczowych u dzieci są oczywiście uzależnione od wieku małego pacjenta. Niestety w grupie najmłodszych, czyli noworodków i niemowląt do 3. miesiąca życia, choroba jest diagnozowana najpóźniej (dopiero przy dużym zaawansowaniu objawów) i ze względu na niedojrzałość układu immunologicznego ma najcięższy przebieg. Symptomy są bardzo niecharakterystyczne i należą do nich wymioty, biegunka, brak apetytu, niepokój, brak przyrostu masy ciała, a jedynie u 40% z nich pojawia się zwykle bardzo niepokojący młodych rodziców objaw – gorączka. Niestety u dzieci w tym wieku dochodzi do szybkiego rozprzestrzeniania się zakażenia drogą krwi na cały organizm i rozwinięcia urosepsy. [1][2][3] U dzieci nieco starszych, do około 3. roku życia, do wymienionych wyżej objawów może dołączyć zaobserwowany przez rodziców płacz dziecka w momencie oddawania moczu, a także nieprzyjemny zapach lub zmiana zabarwienia moczu. Im starsze dziecko, tym bardziej wykształcony układ odpornościowy, przez co istnieje mniejsza szansa na uogólnienie zakażenia. [1][2][3] Dzieci powyżej 3. roku życia skarżą się z reguły na takie same dolegliwości, jak osoby dorosłe, czyli trudności i ból podczas oddawania moczu, bóle brzucha w okolicy nadłonowej czy zmiana zabarwienia moczu. [1][2][3] Diagnostyka samego zakażenia opiera się na pobraniu moczu do badania. U młodszych dzieci wykonuje się to poprzez założenie cewnika lub nadłonowe nakłucie pęcherza moczowego. U dzieci z gorączką należy koniecznie wykonać także morfologię krwi, oznaczyć parametry stanu zapalnego (CRP) i ocenić funkcję nerek (mocznik, kreatynina). U noworodków wykonuje się również posiew moczu, aby zidentyfikować szczep patogenów, odpowiedzialnych za zakażenie. Umożliwia to szybkie podjęcie odpowiedniej terapii w przypadku uogólnienia infekcji. [1][2] Jeśli mały pacjent cierpi na nawracające infekcje układu moczowego, należy koniecznie poszerzyć diagnostykę w poszukiwaniu ewentualnych wad układu moczowego. Wykonuje się wówczas badanie USG (ocena budowy układu moczowego) i cystouretrografię mikcyjną (ocena czynnościowa układu w poszukiwaniu refluksu, polegająca na podaniu kontrastu do dróg moczowych i robieniu zdjęć przeglądowych podczas oddawania moczu). [1] Leczenie i powikłania zakażeń układu moczowego u dzieci Leczenie infekcji dróg moczowych u dzieci poniżej 6. miesiąca życia, a także starszych w złym stanie ogólnym, powinno mieć miejsce w szpitalu. Przez 2-3 tygodnie podaje się im dożylnie antybiotyk, najczęściej z grupy cefalosporyn. Dzieci starsze mogą być leczone w domu, a antybiotyk jest przyjmowany przez nie doustnie. [1][2] Najgroźniejszym powikłaniem, dotyczącym przede wszystkim najmłodszych pacjentów, jest rozwinięcie urosepsy, czyli uogólnionego zakażenia. Ponadto, podobnie jak u dorosłych, może dochodzić do powstawania ropni w nerkach i tkankach okołonerkowych, a także blizn pozapalnych, które upośledzają czynność nerek, prowadząc do ich niewydolności. Obecność blizn powoduje także zwężenie naczyń krwionośnych, co może z kolei skutkować wystąpieniem nadciśnienia tętniczego. [1] [1] Pod red. Kawalec W., Pediatria, wyd. PZWL, Warszawa 2014, tom 1, s:665-669 [2] Pod red. Dobrzańska A., Pediatria. Podręcznik do Lekarskiego Egzaminu Końcowego i Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego, wyd. Elsevier Urban & Partner, Wroclaw 2014, s: 851-853 [3] Copp et al., Work up of Pediatric Urinary Tract Infection, Urol Clin North Am. 2015 Nov; 42(4): 519–526 [4] Wani et al., Paediatric Urinary Tract Infection: A Hospital Based Experience, J Clin Diagn Res. 2016 Oct; 10(10): SC04–SC07 [5] Pod red. Gajewski P., Interna Szczeklika – podręcznik chorób wewnętrznych, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2012, s: 1487 Temat grudniowego numeru czasopisma „Forum Pediatrii Praktycznej” brzmi „Najczęstsze zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego u dzieci – część I”. To powszechne zjawisko, którego objawy kliniczne powinny być doskonale znane pediatrom. Pozwala to na uniknięcie zbędnej diagnostyki, ponieważ zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego wymagają przede wszystkim wywiadu i badań przedmiotowych. Na uwagę czytelników zasługuje także tekst, w którym poruszono temat, jakim są suplementy witaminowe, niezbędne w prawidłowym rozwoju dziecka. Ponadto w dziale „Studium przypadków” można zapoznać się z następującymi zagadnieniami: refluks żołądkowo przełykowy niedoczynność tarczycy u dzieci suplementy witaminowe zakażenie układu moczowego u dzieci zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego profilaktyka meningokokowa Refluks żołądkowo-przełykowy W artykule pt. „Refluks żołądkowo-przełykowy a choroba refluksowa przełyku” autorzy wskazują na znaczenie rozróżnienia między cofaniem się treści do żołądka (gastroesophageal reflux – ang. GER), a chorobą refluksową przełyku (ang. gastroesophageal reflux disease – GERD). Jest ono decydujące dla podjęcia odpowiednich działań terapeutycznych. Podejście diagnostyczno-terapeutyczne w przypadku refluksu żołądkowo-przełykowego wygląda inaczej w zależności od wieku i rodzaju objawów pacjenta. Niedoczynność tarczycy u dzieci Choć zaburzenia tarczycy, w tym niedoczynność tarczycy u dzieci pojawiają się zdecydowanie częściej u dorosłych, należy mieć je na uwadze, ze względu na znaczenie hormonów w rozwoju dziecka. W niniejszym numerze czasopisma, czytelnicy mogą zapoznać się z tym ważnym zagadnieniem. Prezentujemy opis nadczynności oraz niedoczynności tarczycy u dzieci wraz z analizą 3 przypadków klinicznych. Profilaktyka meningokokowa W tekście pt. „Profilaktyka meningokokowa u dzieci – co lekarz pediatra powinien wiedzieć?” dr hab. n. med. Piotr Albrecht przytacza groźne skutki inwazyjnej choroby meningokokowej, której najważniejszym czynnikiem etiologicznym jest neisseria meningitidis, przedstawiany także jako „najszybszy zabójca spośród wszystkich bakterii otoczkowych”. Dzięki lekturze dowiedzą się Państwo jakie są czynniki ryzyka IchM oraz jak wygląda profilaktyka meningokokowa, w tym stosowanie szczepionek. Zakażenie układu moczowego u dzieci Z kolei w dziale „Pediatria interdyscyplinarna” prof. nadzw. dr hab. n. med. Sylwester Prokurat wyczerpująco omawia problem, jakim jest zakażenie układu moczowego u dzieci. Wskazuje na różnorodne objawy i przebieg kliniczny w zależności od wieku dziecka, a także obecności wady układu. Zakażenie układu moczowego u dzieci przebiega inaczej w zależności od tego, czy doszło do zakażenia dolnych, czy górnych dróg moczowych.

infekcja dróg moczowych u dzieci forum